نظام سهمیه‌بندی در کنکور سراسری، یک ساختار پیچیده و چندلایه است که بر اساس اهداف متفاوتی طراحی شده است. از سهمیه مناطق که برای برقراری عدالت آموزشی میان مناطق مختلف است تا سهمیه‌های ایثارگران که به منظور حمایت از اقشار خاص در نظر گرفته شده‌اند، هر کدام دارای شرایط و تأثیرات متفاوتی هستند. درک دقیق تفاوت میان رتبه کشوری و رتبه در سهمیه، و همچنین آگاهی از حدنصاب‌ها و شرایط اختصاصی هر سهمیه، برای داوطلبان از اهمیت بالایی برخوردار است.

• 1404-06-01

نظام سهمیه‌بندی در کنکور سراسری

تحلیل جامع سهمیه‌ها در کنکور سراسری: انواع، مقایسه و تاثیرات

بخش اول: مقدمه و چارچوب مفهومی

۱.۱. مقدمه: سهمیه‌بندی در کنکور سراسری، ابزاری برای عدالت یا عامل نابرابری؟

نظام سهمیه‌بندی در آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌های ایران، یک ساختار چندلایه و پیچیده است که به صورت عمیق بر شانس قبولی داوطلبان تأثیر می‌گذارد. این سیستم با هدف اصلی ایجاد فرصت‌های برابر برای اقشاری که به دلایل مختلف، نظیر محدودیت‌های جغرافیایی، شرایط اقتصادی، یا فداکاری‌های اجتماعی، در موقعیت نابرابری قرار دارند، طراحی شده است.¹ از زمان شکل‌گیری، سهمیه‌ها بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیند پذیرش دانشگاهی بوده‌اند و در طول سال‌ها با اصلاحات و تغییرات متعددی مواجه شده‌اند. درک دقیق سازوکار این سهمیه‌ها برای هر داوطلب ضروری است، چرا که نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند تأثیرات غیرمنتظره‌ای بر نتیجه نهایی داشته باشد.

۱.۲. فلسفه سهمیه‌بندی: اهداف کلان سیاست‌گذاران

فلسفه حاکم بر نظام سهمیه‌بندی در کنکور بر دو اصل عمده استوار است: عدالت آموزشی و حمایت از اقشار خاص.¹ هدف از اصل عدالت آموزشی، جبران نابرابری‌های ناشی از تفاوت امکانات آموزشی و رفاهی در مناطق مختلف کشور است. برای مثال، داوطلبی که در یک منطقه محروم با دسترسی محدود به مدارس باکیفیت و کلاس‌های کنکور تحصیل کرده، در مقایسه با داوطلب یک کلان‌شهر با امکانات فراوان، در یک رقابت نابرابر قرار دارد. سهمیه‌هایی مانند «سهمیه مناطق» برای پوشش این شکاف طراحی شده‌اند.¹

در مقابل، اصل حمایت از اقشار خاص، به پاس قدردانی از فداکاری‌های اجتماعی و ملی، برای برخی گروه‌ها امتیازات ویژه‌ای در نظر گرفته است. برجسته‌ترین نمونه این سهمیه‌ها، «سهمیه ایثارگران» است که برای جانبازان، آزادگان، و خانواده‌های شهدا و رزمندگان تعریف شده است.¹ مدافعان این سهمیه‌ها بر این باورند که این امتیازات، پاداشی برای تلاش و ایثارگری این افراد و خانواده‌هایشان در جهت امنیت و پیشرفت کشور است.³ در نتیجه، این سیستم تلاش می‌کند با استفاده از ابزارهای متفاوت، دو هدف مجزا را دنبال کند که گاهی اوقات ممکن است در تضاد با یکدیگر قرار گیرند.

۱.۳. مفاهیم کلیدی: رتبه کشوری در برابر رتبه در سهمیه

کارنامه اولیه کنکور سراسری حاوی دو مفهوم کلیدی است که درک تفاوت آن‌ها برای داوطلبان حیاتی است: رتبه کشوری و رتبه در سهمیه.⁴

• رتبه کشوری: این رتبه، جایگاه داوطلب را در مقایسه با تمامی شرکت‌کنندگان در آن گروه آزمایشی، بدون در نظر گرفتن هیچ سهمیه‌ای، نشان می‌دهد.⁴ این رتبه بیشتر برای ارزیابی کلی عملکرد داوطلب در مقایسه با جامعه آماری کل کشور است و تأثیر مستقیمی در قبولی او ندارد.⁴
• رتبه در سهمیه: این رتبه، جایگاه داوطلب را در رقابت با سایر داوطلبانی که از سهمیه مشابه او استفاده می‌کنند، مشخص می‌کند.⁴ این رتبه، معیاری است که به صورت نهایی برای انتخاب رشته و پذیرش در دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، داوطلبان تنها با رقبای هم‌سهمیه خود سنجیده می‌شوند و ظرفیت هر رشته‌محل بر اساس سهمیه‌ها تقسیم می‌گردد.⁴

این تمایز دقیق، نشان‌دهنده یک رویکرد دوگانه در سازمان سنجش است. با وجود اینکه رتبه کشوری به داوطلب یک دیدگاه عمومی از عملکرد او می‌دهد، تصمیم‌گیری نهایی بر اساس یک بازار رقابتی کوچک‌تر و تخصصی صورت می‌گیرد که به طور کامل از رقابت سراسری جداست. این دوگانگی می‌تواند منبع سردرگمی برای داوطلبان عادی باشد و تأکید می‌کند که رتبه در سهمیه، تعیین‌کننده نهایی سرنوشت تحصیلی داوطلب است.⁴

بخش دوم: سهمیه‌های اصلی و تاثیرگذار

۲.۱. سهمیه مناطق: شالوده رقابت کنکور

سهمیه مناطق، اصلی‌ترین و فراگیرترین سهمیه در کنکور سراسری است که تمامی داوطلبان را شامل می‌شود.⁶ این سهمیه با هدف برقراری عدالت آموزشی، داوطلبان را بر اساس محل تحصیل سه سال آخر مقطع دبیرستان به سه گروه تقسیم می‌کند.⁶

• منطقه ۱: شامل کلان‌شهرها و مراکز استان‌ها با امکانات آموزشی و رفاهی بالا مانند تهران، تبریز، اصفهان، شیراز و مشهد است.¹
• منطقه ۲: شامل شهرهای متوسط با امکانات آموزشی و رفاهی در سطح متوسط است که بخش عمده‌ای از شهرهای کشور را در بر می‌گیرد.¹
• منطقه ۳: شامل شهرهای کوچک، مناطق روستایی و مناطقی است که کمترین امکانات آموزشی را دارند.¹ همچنین، داوطلبان دارای معلولیت و آن دسته از داوطلبانی که حداقل دو سال آخر تحصیل خود را خارج از کشور گذرانده‌اند، در این منطقه قرار می‌گیرند.⁹

تخصیص ظرفیت در سهمیه مناطق بر اساس تعداد داوطلبان هر منطقه صورت می‌گیرد.⁸ درصدهای ظرفیت اختصاص‌یافته بر اساس داده‌های موجود، به این صورت است که ۲۵ درصد به منطقه ۱، ۳۵ درصد به منطقه ۲ و ۴۰ درصد به منطقه ۳ اختصاص می‌یابد.¹¹ با وجود دسترسی بیشتر داوطلبان منطقه ۱ به امکانات آموزشی، آن‌ها با رقابت شدیدتری مواجه هستند.¹² در مقابل، داوطلبان منطقه ۳، به دلیل جامعه آماری کوچک‌تر، شانس بیشتری برای کسب رتبه بهتر و قبولی در رشته‌های مورد نظر دارند.¹¹ این موضوع نشان می‌دهد که با وجود کمبود امکانات، ماهیت رقابتی کنکور برای داوطلبان مناطق محروم، می‌تواند تسهیل‌کننده باشد.

نکته مهم دیگری که در مورد سهمیه مناطق وجود دارد، تعهدات پس از فارغ‌التحصیلی در دوره‌های روزانه است. پذیرفته‌شدگان منطقه ۱ باید به اندازه مدت تحصیل خود در سازمان‌های دولتی خدمت کنند، در حالی که این مدت برای پذیرفته‌شدگان مناطق ۲ و ۳، دو برابر زمان تحصیل محاسبه می‌شود.⁷

۲.۲. سهمیه ایثارگران: امتیازات ویژه و شرایط پیچیده

سهمیه ایثارگران یکی از تأثیرگذارترین سهمیه‌ها در کنکور است که به دو دسته ۲۵ و ۵ درصدی تقسیم می‌شود و بخش قابل توجهی از ظرفیت دانشگاه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد.¹

• سهمیه ۲۵ درصدی: این سهمیه به همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثران، آزادگان و همسر و فرزندان آن‌ها، و جانبازان با میزان جانبازی ۲۵ درصد و بالاتر به همراه همسر و فرزندانشان تعلق می‌گیرد.⁸ ۲۵ درصد از ظرفیت هر کد رشته‌محل به این گروه اختصاص دارد. شرط اصلی استفاده از این سهمیه، کسب حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه آزاد است.⁹
• سهمیه ۵ درصدی: این سهمیه به جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آن‌ها و همچنین همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه اختصاص دارد.⁷ ۵ درصد از ظرفیت هر رشته‌محل به این گروه تعلق می‌گیرد و شرط استفاده از آن نیز کسب حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه آزاد است.⁹

این سهمیه‌ها مزیت بسیار بزرگی برای واجدین شرایط ایجاد می‌کنند. بر اساس آمار کنکور سال ۹۸، شانس قبولی افراد دارای سهمیه ۲۵ درصدی، تا ۸ برابر بیشتر از داوطلبان دارای سهمیه مناطق بوده است.³ این مزیت قابل توجه، رقابت را برای داوطلبان سهمیه آزاد به‌شدت کاهش می‌دهد و یکی از اصلی‌ترین دلایل اعتراضات و نقدهای اجتماعی علیه این سیستم است.³ با این حال، منابع مختلف اطلاعات متناقضی در مورد تغییرات این سهمیه‌ها ارائه می‌دهند. در حالی که برخی منابع به ارقام ۲۵ و ۵ درصدی با حدنصاب ۷۰ درصد اشاره می‌کنند ⁹، برخی دیگر از تغییر ظرفیت ایثارگران از ۳۰ درصد به ۵ درصد و افزایش حدنصاب به ۸۵ درصد خبر می‌دهند.⁸ این تناقض نشان‌دهنده عدم ثبات قوانین و بحث‌های جاری در مورد این سهمیه‌ها است و لزوم پیگیری دقیق اطلاعات از منابع رسمی را تأکید می‌کند.

بخش سوم: سهمیه‌های خاص و اصلاح‌شده

۳.۱. سهمیه‌های پشتیبان: بهیاران، رزمندگان و خانواده شهدا

علاوه بر سهمیه‌های اصلی، چندین سهمیه خاص دیگر نیز در کنکور سراسری وجود دارد که هر یک شرایط و ضوابط منحصر به فردی دارند.

• سهمیه بهیاری: این سهمیه برای داوطلبانی در نظر گرفته شده است که دیپلم بهیاری دارند و حداقل سه سال سابقه کار مرتبط در بخش دولتی یا غیردولتی را کسب کرده‌اند.⁷ این سهمیه، که معمولاً به رشته‌های پرستاری محدود می‌شود، مشروط به کسب حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه عادی است.⁷
• سهمیه رزمندگان: این سهمیه به رزمندگان بسیجی و نیروهای مسلح که حداقل شش ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه‌های جنگ داشته‌اند، تعلق می‌گیرد.⁶ برای استفاده از این سهمیه، داوطلبان باید حداقل ۷۵ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه آزاد را کسب کنند.¹⁵
• سهمیه خانواده شهدا: این سهمیه شامل پدر، مادر، خواهر و برادر شهید می‌شود و برخلاف بسیاری از سهمیه‌ها، حدنصاب علمی خاصی برای آن در نظر گرفته نشده است.⁷ ظرفیت این سهمیه نیز بسته به تعداد شرکت‌کنندگان آن متغیر است.⁹

۳.۲. سهمیه‌های مناطق محروم، سیل‌زده و زلزله‌زده

این سهمیه‌ها به منظور جبران عقب‌ماندگی‌های تحصیلی ناشی از مشکلات منطقه‌ای و بلایای طبیعی طراحی شده‌اند.

• سهمیه مناطق محروم: این سهمیه برای استان‌های مشخصی از جمله ایلام، بوشهر، سیستان و بلوچستان، کرمانشاه، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان و هرمزگان در نظر گرفته شده است.⁷ بر اساس این سهمیه، حداقل ۴۰ درصد از ظرفیت کد رشته‌محل‌های این استان‌ها (به جز رشته‌های دکترای عمومی) و ۳۰ درصد از ظرفیت رشته‌های دکترای عمومی به افراد بومی همین استان‌ها اختصاص می‌یابد.⁷
• سهمیه حوادث طبیعی: این سهمیه به افرادی تعلق می‌گیرد که در مناطق سیل‌زده یا زلزله‌زده ساکن بوده و تحصیل آن‌ها با مشکل مواجه شده است.² داوطلبان مشمول این سهمیه باید حداقل ۸۵ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی و ۸۰ درصد نمره برای سایر رشته‌ها را کسب کنند.⁷

۳.۳. سهمیه‌های حذف یا اصلاح‌شده: تحولات اخیر

بررسی تحولات اخیر در قوانین کنکور نشان می‌دهد که برخی از سهمیه‌ها به طور کامل حذف یا اصلاح شده‌اند که می‌تواند پاسخی به فشارهای اجتماعی برای افزایش عدالت باشد.

• سهمیه فرزندان اعضای هیئت علمی: این سهمیه در گذشته به داوطلبان امکان انتقال یا تغییر رشته پس از قبولی را می‌داد.⁷ با این حال، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به صراحت اعلام کرده است که این سهمیه از کنکور سراسری حذف شده است.²⁴
• سهمیه بومی‌گزینی، قهرمانان و حافظان قرآن: لایحه‌های جدید کنکور به حذف کامل سهمیه‌های بومی‌گزینی (شامل بومی منطقه‌ای، ناحیه‌ای و قطبی)، سهمیه قهرمانان ورزشی و سهمیه حافظان قرآن اشاره دارند.⁸

این تغییرات بیانگر یک گرایش سیاستی به سمت محدود کردن امتیازات غیرمرتبط با وضعیت جنگی یا محرومیت جغرافیایی است. این روند می‌تواند به افزایش شفافیت و کاهش اعتراضات علیه سیستم سهمیه‌بندی منجر شود. هرچند، داده‌های موجود در برخی منابع در مورد زمان دقیق اجرای این حذفیات متناقض است ²⁰، که نشان می‌دهد این قوانین در یک وضعیت گذار و در حال بررسی هستند.

بخش چهارم: تحلیل مقایسه‌ای و بررسی تاثیرات

۴.۱. جدول تطبیقی جامع سهمیه‌ها

برای درک بهتر تفاوت‌های میان سهمیه‌های اصلی، جدول زیر خلاصه‌ای از شرایط و ویژگی‌های آن‌ها را ارائه می‌دهد.

نوع سهمیه	واجدین شرایط	درصد ظرفیت	حدنصاب نمره لازم
سهمیه مناطق ۱، ۲، ۳	تمامی داوطلبان بر اساس محل تحصیل	متغیر (۲۵، ۳۵، ۴۰ درصد)	حدنصاب خاصی ندارد؛ رقابت با داوطلبان هم‌منطقه
سهمیه ایثارگران ۲۵٪	همسر و فرزندان شهدا، آزادگان، جانبازان ۲۵٪ و بالاتر	۲۵٪ از ظرفیت هر رشته	۷۰٪ نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه آزاد
سهمیه ایثارگران ۵٪	جانبازان زیر ۲۵٪، همسر و فرزندان رزمندگان با ۶ ماه حضور در جبهه	۵٪ از ظرفیت هر رشته	۷۰٪ نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه آزاد
سهمیه رزمندگان	رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور در جبهه	متغیر	۷۵٪ نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه آزاد
سهمیه بهیاران	دارندگان دیپلم بهیاری با ۳ سال سابقه کار	۵٪ از ظرفیت رشته‌های پرستاری	۷۰٪ نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در سهمیه عادی
سهمیه حوادث طبیعی	ساکنین مناطق سیل‌زده و زلزله‌زده	متغیر	۸۵٪ برای رشته‌های پزشکی، ۸۰٪ برای سایر رشته‌ها
سهمیه مناطق محروم	بومی استان‌های مشخص‌شده	۳۰٪ تا ۴۰٪ از ظرفیت	حدنصاب بومی بودن

۴.۲. تأثیر سهمیه‌ها بر رتبه قبولی (تحلیل کمی)

تأثیر سهمیه‌ها به صورت ملموس در کارنامه‌های قبولی داوطلبان قابل مشاهده است. این تأثیر به ویژه در سهمیه‌های ایثارگران، به صورت چشمگیری رتبه داوطلب را بهبود می‌بخشد. به عنوان مثال، نمونه کارنامه‌ها نشان می‌دهد که با اعمال سهمیه ۵ درصدی ایثارگران، رتبه کشوری یک داوطلب می‌تواند از ۱۰۰۰۰ به حدود ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ در سهمیه خود کاهش یابد.⁹ برای سهمیه ۲۵ درصدی، این بهبود حتی بیشتر است، به طوری که یک رتبه کشوری حدود ۷۹۸۲ می‌تواند به رتبه سهمیه ۱۳۵۲ تبدیل شود.¹⁷ این "تورم رتبه" (Rank Inflation) یکی از مهم‌ترین تأثیرات سهمیه‌ها است که نشان می‌دهد رقابت واقعی در یک جامعه آماری محدودتر اتفاق می‌افتد.

در سهمیه مناطق نیز این تأثیرات به وضوح قابل مشاهده است. بررسی کارنامه‌های قبولی نشان می‌دهد که برای قبولی در رشته‌های مشابه، رتبه مورد نیاز برای داوطلبان منطقه ۳ به دلیل رقابت کمتر و ظرفیت بیشتر، به شکل قابل توجهی بالاتر از داوطلبان مناطق ۱ و ۲ است.¹² برای مثال، یک داوطلب از منطقه ۱ با رتبه ۱۰۰۰ و یک داوطلب از منطقه ۲ با رتبه ۲۰۰۰ و یک داوطلب از منطقه ۳ با رتبه ۶۰۰۰ ممکن است در رشته و دانشگاه‌های مشابهی پذیرفته شوند، که بیانگر مزیت نسبی هر منطقه است.¹²

بخش پنجم: چالش‌ها، نقدها و چشم‌انداز آینده

۵.۱. جدال عدالت و شایسته‌سالاری: موافقان و مخالفان سهمیه‌ها

سیستم سهمیه‌بندی همواره محل بحث و جدل بوده است. از یک سو، مخالفان معتقدند که این سیستم ناعادلانه است و به خصوص در رشته‌های حساس مانند پزشکی و دندانپزشکی، باعث می‌شود که شایسته‌سالاری نادیده گرفته شود.¹ این افراد، وجود سهمیه‌هایی که شانس قبولی را تا هشت برابر افزایش می‌دهند، را "ظلم" و "حق‌خوری" می‌دانند که باعث افسردگی و ناامیدی در میان داوطلبان عادی می‌شود.³

از سوی دیگر، موافقان بر این باورند که سهمیه‌ها به خصوص برای خانواده‌های ایثارگران، جبران فداکاری‌هایی است که این افراد برای کشور انجام داده‌اند و این امتیازات حق قانونی آن‌ها است.³ آن‌ها همچنین اشاره می‌کنند که بسیاری از ایثارگران از مشکلات جسمی و روانی ناشی از جنگ رنج می‌برند و نباید شرایط فرزندان آن‌ها با افراد عادی مقایسه شود.³

۵.۲. لایحه جدید و تغییرات احتمالی: آینده نامعلوم

به دلیل شدت بحث‌ها و انتقادات مردمی، نظام سهمیه‌بندی در کانون توجه سیاست‌گذاران قرار گرفته است. مسئولین عالی‌رتبه در شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم به صورت علنی به بررسی و اصلاح قوانین موجود اشاره کرده‌اند.¹⁹ با این حال، این مسئولان اعلام کرده‌اند که بعید است تغییرات اساسی در سال جاری اعمال شود و احتمالا این اصلاحات به سال‌های آینده موکول خواهد شد.²⁵ این فرآیند بررسی، نشان‌دهنده پویایی سیستم سهمیه‌بندی و تأثیر افکار عمومی بر سیاست‌گذاری است. تناقضات مشاهده‌شده در منابع، مانند تفاوت در حدنصاب‌های اعلام‌شده، ممکن است ناشی از این باشد که قوانین در حال حاضر در وضعیت گذار قرار دارند و بین لایحه‌های پیشنهادی و قوانین نهایی مصوب تفاوت‌هایی وجود دارد.²⁰

بخش ششم: نتیجه‌گیری و توصیه‌ها

۶.۱. جمع‌بندی: پیچیدگی نظام سهمیه‌بندی

نظام سهمیه‌بندی در کنکور سراسری، یک ساختار پیچیده و چندلایه است که بر اساس اهداف متفاوتی طراحی شده است. از سهمیه مناطق که برای برقراری عدالت آموزشی میان مناطق مختلف است تا سهمیه‌های ایثارگران که به منظور حمایت از اقشار خاص در نظر گرفته شده‌اند، هر کدام دارای شرایط و تأثیرات متفاوتی هستند. درک دقیق تفاوت میان رتبه کشوری و رتبه در سهمیه، و همچنین آگاهی از حدنصاب‌ها و شرایط اختصاصی هر سهمیه، برای داوطلبان از اهمیت بالایی برخوردار است. تأثیر این سهمیه‌ها به صورت قابل لمسی در رتبه‌های قبولی مشخص است و می‌تواند شانس پذیرش در رشته‌های مورد نظر را به شکل چشمگیری تغییر دهد.

۶.۲. توصیه‌های کاربردی برای داوطلبان

برای موفقیت در کنکور، به داوطلبان توصیه می‌شود:

• بررسی دقیق دفترچه: تمامی قوانین و شرایط مربوط به سهمیه‌ها را در دفترچه ثبت‌نام و انتخاب رشته به دقت مطالعه کنند.²
• انتخاب سهمیه صحیح: در زمان ثبت‌نام، سهمیه مرتبط با شرایط خود را به درستی انتخاب کنند تا از مزایای آن بهره‌مند شوند.⁴
• توجه به حدنصاب: به حدنصاب علمی لازم برای استفاده از سهمیه خود توجه کنند و تلاش خود را برای کسب نمره مطلوب افزایش دهند.¹³
• استفاده از ابزارهای تخمین رتبه: برای داشتن دیدی واقع‌بینانه از شانس قبولی خود، از نرم‌افزارهای تخمین رتبه که تأثیر سهمیه‌ها را در نظر می‌گیرند، استفاده کنند.¹³

۶.۳. توصیه‌های سیاستی برای بهبود سیستم

در بلندمدت، برای بهبود نظام سهمیه‌بندی، می‌توان اقدامات زیر را پیشنهاد کرد:

• افزایش شفافیت: انتشار آمار دقیق و به‌روز از ظرفیت‌های اختصاص‌یافته به هر سهمیه و رتبه‌های قبولی برای افزایش اعتماد عمومی.¹
• بررسی مجدد حدنصاب‌ها: بازبینی حدنصاب‌های علمی برای اطمینان از اینکه داوطلبان دارای سهمیه نیز از حداقل توانایی علمی برای تحصیل در رشته‌های حساس برخوردار هستند.
• پشتیبانی هدفمند: به جای اعطای امتیازات گسترده در کنکور، می‌توان حمایت‌های مالی، آموزشی و درمانی هدفمندتری به خانواده‌های واجد شرایط ارائه داد تا توازن میان شایسته‌سالاری و حمایت اجتماعی بهتر برقرار شود.

 

نظرات :

نظرتان را بنویسید :

نظر شما

نام *

نام خانوادگی *

ارسال نظر